Julian Barnes, one of the greatest contemporary English writers, author of novels such as "The Enigma of an End", "The Noise of Time" or "Flober's Parrot" is also honored at the Turin Book Fair. Before receiving the "Mondello" award, he conducts this interview from London.
Is this your studio, in your home in north London?
Yes, it is.
Why all the yellow walls?
They remind me of the brightness of the sun. They have been like this for 40 years. Before, I wanted a different color.
Which?
Dark green: calm color, used in hospitals for pregnant women, to calm them during childbirth. Then I realized that yellow is the color of literary creation, unlike human creation.
Often times you divide novels into parts and themes. Today, at the age of 77, what chapter of your life are you in?
Some time ago, a Belgian journalist came to interview me and provoked me by saying: "You are 77 years old, you are white and you will never win the Nobel. How angry are you against the naturalization of light?".
Quote from Dylan Thomas... And how did you respond?
Quoting the Albanian writer Ismail Kadare, 87 years old: He wrote a masterpiece like "General of the dead army" and maybe even he will never win the Nobel.
Eh, better than the joke some strangers played on writer John Banville, telling him he won it.
Really? No problem, the Nobel is like bingo.
But you won the "Booker Prize" in 2011 for the wonderful book "The Enigma of an End".
Yes, but I have an even more beautiful story than that.
Which one?
Hugo Claus, the Belgian writer, preferred not to stay at home on the day the Nobel Prize was awarded. Ama went to Japan in 1994 to meet the writer Kenzaburo Oe. And who won?
Kenzaburo Oh!
Exactly. Poor Claus. He died by euthanasia in 2008. At the onset of Alzheimer's, he asked his friends to kill him when his brain was gone. Do the right thing.
A do të bënit edhe ju të njëjtën gjë?
Shpresoj të kem të njëjtën kurajë nëse do të gjendem në një situatë të ngjashme. Sigurisht që këtu është e ndaluar, duhet të vdes në Belgjikë ose në Zvicër.
A keni frikë nga vdekja?
Kam pasur më shumë kur isha më i ri. Deri 10-15 vite më parë zgjohesha natën dhe bërtisja, kisha ankthe sikur po vdisja. Ndërsa sot kam një qasje më filozofike: miqtë e mi tashmë vdesin njëri pas tjetrit, i fshij numrat e tyre nga celulari, nuk do të ketë tjetër jetë. Më mirë të shijojmë këtë që kemi. Pastaj, në këtë moshë që jam unë, i kam thënë tashmë “mirëupafshim” rinisë, ndaj nuk përbën ndonjë ndryshim…
Çfarë përbën ndryshim në moshën tuaj?
Kam shkruar mbi njëzetë libra, 14 prej të cilëve romane, por gjendem gjithmonë në një udhëkryq: është më e lehtë sepse krijon eksperiencë, por druaj se mos bëhem përsëritës. Në çdo rast, siç thoshte gruaja ime që ishte edhe agjentja ime letrare, Pat Kavanagh, e cila vdiq në vitin 2008, do të ndalem vetëm nëse gjejnë një term tjetër për “pension”, ose nëse botuesi do të më përplasë pas murit për të thënë: “Mjaft, nuk mund ta bësh më këtë punë!”.
Dashuria, që përshkon gjithë letërsinë tuaj, si ndryshoi me mungesën e të adhuruarës Pat?
Siç themi në Angli, mind your own business... (qesh).
Por nuk doja të rrëmoja brenda intimitetit tuaj. Kërkoj këndvështrimin filozofik.
Kur je i dashuruar kuptohen më mirë edhe jeta, edhe bota, dhe ky është rasti im. Dashuria nuk është kurrë një arratisje, por një rrugë drejt së vërtetës.
Këtë e keni shkruar edhe në romanin “Një histori e botës në 10 kapituj e gjysmë”.
Oh, jo! E shihni pra që ndoshta bëhem përsëritës?
Duke folur për të vërtetën: a keni frikë se inteligjenca artificiale (AI) mund ta zëvendësojë atë?
Jo. Përgjatë historisë kanë ekzistuar gjithmonë shtrembërimet e së vërtetës, nga perandoritë te kisha e deri te Makiaveli. Vetëm mjetet ndryshojnë, sigurisht shqetësuese. Të paktën, sinjalizuesit nuk do të vdesin kurrë. Dhe atëherë e vërteta 100% objektive nuk ekziston, siç shkruante George Orwell. Por sigurisht 66% është më mirë se 55%, nuk mendoni?
Ju jeni bir mësuesish. Shkollat dhe universitetet shërbejnë si sfond i romaneve tuaj. A nuk druheni se brezat e rinj do të mësojnë gjithmonë e më pak me Inteligjencën Artificiale?
Më shumë u frikësohem huave që të rinjtë sot duhet të marrin për të shkuar në universitet, apo se gjithnjë e më pak anglezë studiojnë gjuhë të huaja. Ka një varfërim kolektiv në Angli: kjo ndodh me vendet izolacioniste....
Epo libri juaj “England England” është edhe një profeci e jashtëzakonshme e Brexit, me Anglinë jashtë BE-së.
Në fakt, unë kam qenë gjithmonë një pro-europian i palëkundur dhe Brexit u sanksionua me një referendum pas një fushate të pandershme. Për më tepër, e keni parë kurorëzimin e Mbretit Charles?
Of course.
How absurd: a pantomime alla Lewis Carroll. But also a lot of humanity behind the glitz. I am a republican but I followed the funeral of the queen and the coronation of the king from the first second to the last. Because, after all, they are a Royal Family with many flaws and weaknesses. Like us.
*Julian Barnes is an English writer, honored with many literary prizes including the "Man Booker Prize", "Prix Femina" and "Jerusalem Prize". The interview was translated into Albanian by Erjon Uka.
